ze wszystkiego
  • wielka litera w kontekstach religijnych
    21.05.2010
    21.05.2010
    Witam,
    wyczytałam, ze liturgia piszemy małą literą, jaką literą należy napisać zwrot święta liturgia? Gdy stosuje wyraz Ortodoksja w znaczeniu Prawosławie winnam pisać wielką literą? I jeszcze… w dniu świętych apostołów Piotra i Pawła?
    Dziekuję bardzo
  • wielka litera w słownikach
    6.02.2009
    6.02.2009
    Czy spotykany w słownikach pojęć zapis, w którym hasło i pierwsza część jego wyjaśnienia pisane są małą literą, a uzupełnienie definicji to nowe zdanie, jest poprawny? Przykładem jest hasło ze słownika Terminy i pojęcia historyczne (Warszawa 1990): „niewolnik, człowiek pozbawiony wolności i ubezwłasnowolniony. W staroż. Grecji i Rzymie niewolnicy…”. Skoro po ubezwłasnowolniony mamy kropkę, to czy słowo niewolnik nie powinno być pisane wielką literą, z pauzą po nim, a nie z przecinkiem?
  • wielkie litery w nazwach wydarzeń historycznych
    12.03.2011
    12.03.2011
    Szanowni Państwo,
    chciałbym zapytać o pisownię rewolucji francuskiej, a konkretniej – czym jest spowodowany zapis w Słowniku ortograficznym PWN-u: „rewolucja francuska a. Wielka Rewolucja Francuska”? Dlaczego przymiotnik wielka sprawił, że zmieniła się pisownia wszystkich wyrazów? I czy jest to pojedynczy przypadek, czy też w innych nazwach występuje ta sama zależność?
  • Wielkie mi mecyje!
    16.11.2017
    16.11.2017
    Szanowna Pani Profesor,

    moje pytanie dotyczy powiedzenia wielkie mi mecyje. Czym są owe mecyje i czy jest to wyraz używany współcześnie w innych wypowiedziach niż to zacytowane?

    Z poważaniem
    Czytelniczka
  • Wielki Post
    2.02.2005
    2.02.2005
    Niebawem rozpocznie się wielki post. Słownik ortograficzny zaleca, by obydwa wyrazy rozpoczynać od małych liter. Inna jest jednak praktyka ortograficzna użytkowników polszczyzny. Wpisałam to hasło do wyszukiwarki Google i doprawdy rzadko można spotkać zapis od małych liter. Czy można zatem pisać dwojako? Dlaczego zalecenia słownika rozmijają się z praktyką językową?
  • wilcze łyko czy wilczełyko?
    7.04.2003
    7.04.2003
    Przygotowuję do druku książkę naukową o lasach. Jest w niej zdjęcie przedstawiające roślinkę o nazwie: wawrzynek wilcze łyko. Słownik ortograficzny podaje taką pisownię. Autor wprowadza pisownię łączną: wilczełyko i przedstawia następujące argumenty (tu cytuje): „w słowniku może być osobno, lecz we wszystkich najnowszych podręcznikach dendrologii jest wilczełyko razem. Nazewnictwo roślin naczyniowych zaczerpnąłem z tzw. checklisty z 1995 roku (to dla nas biblia), której autorami są najwięksi specjaliści botaniczni w Polsce. Upieram się więc przy swoim i zalecam pisownię wilczełyko” (koniec cytatu).
    Ręce mi opadły: czy mam wykonać to zalecenie, czy też jednak odważyć się na zwrócenie uwagi, że ktoś kiedyś popełnił błąd, który ciągnie się, bo nikt nie odważył się przeciwstawiś „autorytetom”? Będę wdzięczna za szybką odpowiedź, bo czas mnie nagli. Książka czeka na druk.
    Pozdrawiam i dziękuję
    Ewa Rubczewska
    (redaktor techniczny)
  • w internecie jak w jedynce
    12.02.2009
    12.02.2009
    Szanowni Państwo!

    Ze zdziwieniem przeczytałem dzisiaj odpowiedź na pytanie o znaczenie słowa eskwincja. Prof. Mirosław Bańko chyba po raz pierwszy użył na łamach Poradni małej litery w zapisie słowa Internet (nie licząc odpowiedzi wprost traktujących o pisowni tego słowa). Czy oznacza to pełną już akceptację dla tej pisowni?
    Mnie osobiście nadal ona razi. Przeczytałem wszystkie porady dotyczące tej kwestii, jakie udało mi się znaleźć. Przyznam, że argument stawiający Internet na równi z radiem i telewizją mnie nie przekonuje. W moim odczuciu za medium informacyjne można uznać sieć komputerową. Obecnie najpopularniejszą i najbardziej rozległą siecią komputerową jest Internet. Istnieją przy tym sieci, które dostępu do Internetu nie mają, np. intranety (sic!), które dostępu takiego mieć nie muszą (choć najczęściej mają).
    Sam Internet można postawić na równi z konkretną stacją radiową bądź telewizyjną. Moim zdaniem, pisząc „Przeczytałem w internecie”, popełnia się ten sam błąd, co pisząc „Usłyszałem w jedynce”.

    PS. Eskwincja faktycznie w Internecie już jest :)
  • Witam!
    7.06.2006
    7.06.2006
    Szanowni Państwo!
    Czy nie razi Państwa Witam, którym często rozpoczynają swoje listy internauci, prosząc o jezykową poradę? Czy taki zwrot jest poprawny? Wydaje mi się, że wita gospodarz, a nie gość.
    Sedecznie pozdrawiam,
    Iwona
  • Witam!
    5.03.2012
    5.03.2012
    Czy powitanie Witam jest niestosowne, gdy skierowane jest do rówieśników lub użyte w okolicznościach, kiedy powitanie Dzień dobry nie brzmi dobrze, np. pogrzeb? Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam
    Katarzyna
  • witryna – raz jeszcze
    28.03.2003
    28.03.2003
    Szanowni Państwo,
    serdecznie dziękuję za wyjaśnienie dotyczące terminu witryna internetowa (załączam je poniżej). Przyznam jednak, że nadal mam wątpliwości. Przecież nie powiemy internauci goszczący w witrynie, wizyta w witrynie?? Witryny sklepowe można wszak tylko oglądać, a z witrynami internetowymi robimy jeszcze inne rzeczy – wchodzimy na nie, odwiedzamy je, powracamy na nie, gościmy na nich, poruszamy się po nich, dokonujemy na nich wizyt. Wydaje mi sie, że kontekst, w jakim jest używane pojęcie witryna internetowa, jest zupełnie inny od tego, w jakim używamy wyrażenia witryna sklepowa, zatem przenoszenie zasad językowych dotyczących pierwowzoru chyba nie sprawdza się… Bardzo proszę o wyjaśnienie moich wątpliwości.
    Dziękuję i życzę miłego weekendu!
    Monika Niemirowska
    Szanowni Państwo,
    zauważyłam, że odpowiadając na pytania internautów, używają Państwo formy w witrynie internetowej, a nie na witrynie (w internetowej witrynie Ministerstwa Sprawiedliwości, w internetowej witrynie tyskiego urzędu miasta itd.). Tymczasem forma używana powszechnie przez samych internautów to na witrynie. Czy uznaliby ją Państwo za poprawną?
    Z góry serdecznie dziekuję za odpowiedź,
    Monika

    Myślę, że użycie metaforyczne powinno mieć oparcie w użyciu doslownym. Towar leży na wystawie sklepowej, ale w witrynie sklepu, nie na witrynie. Jest to logiczne, bo witryna to sklepowe okno, a internetowa witryna to też rodzaj okna, przez które internauci zaglądają do jakiejś firmy lub instytucji.
    - Mirosław Bańko
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego